این مطلب با شما هستیم با آموزش دیدن مقدار هارد در لینوکس به طور کلی با روش های زیر می توانید مقدار هارد فضای سرور مجازی لینوکسی خود ورژن و توزیع های مختلف را می توانید مشاهده کنید پس تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید .

در این مطلب با ۶ شش روش مختلف می توانیم مقدار هارد و فضای سرور لینوکسی linux خودمان را مشاهده کنیم !

دستور df
دستور fdisk
دستور lsblk
دستور cfdisk
دستور parted
دستور sfdisk

این هارد دیسک ها میتوانند بصورت فیزیکی به سیستم متصل شده باشند یا اینکه توسط SAN Storage های شرکت های EMC ، IBM یا Sun بصورت Emulate شده به سرور لینوکس اختصاص داده شده باشد. در این مطلب ما ۶ روش مختلف را برای لیست کردن هارد دیسک ها و مشخصات آن آموزش می دهیم اما این را در نظر داشته باشید که روش های دیگری نیز وجود دارد اما این ۶ روش از رایج ترین و آسان ترین روش ها برای انجام این کار است. تعدادی از این دستورات که در این آموزش معرفی خواهیم کرد در واقع ابزار های پارتیشن بندی هارد دیسک هستند و بصورت پیش فرض لیست کردن هارد دیسک نیز در این ابزار ها طبیعتا موجود است.

آموزش دیدن مقدار هارد در لینوکس

دستور df

دستور df یکی از رایج ترین دستورات برای انجام این کار است. این دستور در حقیقت Disk Usage هارد دیسک را نشان می دهد و اطلاعاتی از قبیل میزان فضای موجود در هارد دیسک که توسط سیستم در حال استفاده هست را نشان می دهد. این دستور را همراه با سوئیچ h که مخفف human readable است بکار میبریم تا راحت تر بتوانیم میزان فضای موجود در هارد دیسک را بخوانیم. استفاده از سوئیچ h خروجی را بر حسب Gigabyte و Megabyte نشان می دهد و خواندنش برای ما راحت تر است. خروجی دستور df -h بصورت زیر است :

user@system:~$ df -h
 Filesystem      Size   Used  Avail  Use%  Mounted on
 udev             7.8G     0   7.8G    0%  /dev
 tmpfs            1.6G   3.5M   1.6G    1%  /run
 /dev/sda2        468G   204G   242G   46%  /
 tmpfs            7.8G   109M   7.7G    2%  /dev/shm
 tmpfs            5.0M   4.0K   5.0M    1%  /run/lock
 tmpfs            7.8G     0   7.8G    0%  /sys/fs/cgroup
 /dev/loop0       7.5M   7.5M    0  100%  /snap/canonical-livepatch/54
 /dev/loop1       90M    90M     0  100%  /snap/core/6034
 /dev/loop2       5.0M   5.0M    0  100%  /snap/canonical-livepatch/50
 /dev/loop4       90M    90M     0  100%  /snap/core/6130
 /dev/loop3       4.8M   4.8M    0  100%  /snap/canonical-livepatch/49
 /dev/loop5       89M    89M     0  100%  /snap/core/5897
 /dev/sda1        511M   6.1M   505M   2%  /boot/efi
 tmpfs            1.6G    16K   1.6G    1%  /run/user/121
 tmpfs            1.6G    44K   1.6G    1%  /run/user/1000

ستون اول یا همان File System فایل سیستم هایتان را در سیستم نشان می دهد. ستون دوم اندازه فایل سیستم را نشان می دهد. برای مثال سایز فایل سیستم //dev//sda2// حدود ۴۶۸ گیگابایت است. ستون سوم میزان فضای استفاده شده از فایل سیستم مربوطه را نمایش می دهد. برای مثال ۲۰۴ گیگابایت از فایل سیستم //dev//sda2// مصرف شده است. ستون چهارم میزان فضای در دسترس و قابل استفاده از فایل سیستم مربوطه را نمایش می دهد. ستون پنجم نیز میزان فضای استفاده شده از فایل سیستم را بصورت درصدی نشان می دهد. و در نهایت ستون ششم نشان می دهد که فایل سیستم مربوطه به کجا Mount شده است. برای مثال فایل سیستم //dev//sda2// به دایرکتوری ریشه یا root که با علامت Forward Slash نشان داده می شود Mount شده است.

آموزش دیدن مقدار هارد در لینوکس

دستور fdisk

از دستور fdisk که برای پارتیشن بندی هارد دیسک مورد استفاده قرار میگیرد و از رایج ترین دستورات مدیریت هارد دیسک و پارتیشن ها در لینوکس است میتوان برای این کار استفاده کرد. خروجی دستور fdisk همراه با سوئیچ l یا list شبیه زیر است :

 user@system:~$ fdisk -l
 Disk /dev/loop0: 7.5 MiB, 7811072 bytes, 15256 sectors
 Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
 Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
 I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes

 Disk /dev/loop1: 89.5 MiB, 93818880 bytes, 183240 sectors
 Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
 Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
 I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
 
 Disk /dev/loop2: 4.9 MiB, 5148672 bytes, 10056 sectors
 Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
 Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
 I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
 
 Disk /dev/loop3: 4.7 MiB, 4919296 bytes, 9608 sectors
 Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
 Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
 I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
 
 Disk /dev/loop4: 89.5 MiB, 93835264 bytes, 183272 sectors
 Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
 Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
 I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
 
 Disk /dev/loop5: 88.2 MiB, 92483584 bytes, 180632 sectors
 Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
 Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
 I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
 
 Disk /dev/sda: 477 GiB, 512110190592 bytes, 1000215216 sectors
 Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
 Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
 I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
 
 Disklabel type: gpt
 Disk identifier: 129F4EE6-2A54-4639-BFCA-2CC09DFC8566
 Device       Start        End   Sectors   Size Type
 /dev/sda1     2048    1050623   1048576   512M EFI System
 /dev/sda2  1050624 1000214527 999163904 476.4G Linux filesystem

دستور fdisk -l سایز پارتیشن ها ، Sector آغازی و پایانی پارتیشن ، تعداد Sector ها و نوع پارتیشن را نمایش می دهد. نکته اینکه هارد دیسک های SATA با نام sd نشانه گزاری می شوند.

دستور lsblk

این دستور کمی از بقیه از دستورات پیچیده تر است. این دستور با لیست کردن Block device ها (بصورت ساده به دستگاه هایی مثل هارد دیسک ، فلش درایو ، درایو SSD و … Block device گفته می شود) این کار را انجام می دهد. خروجی این دستور بصورت زیر است :

سرور مجازی آمریکا

 user@system:~$ lsblk 
 NAME   MAJ:MIN RM   SIZE RO TYPE MOUNTPOINT
 loop0    7:0    0   7.5M  1 loop /snap/canonical-livepatch/54
 loop1    7:1    0  89.5M  1 loop /snap/core/6034
 loop2    7:2    0   4.9M  1 loop /snap/canonical-livepatch/50
 loop3    7:3    0   4.7M  1 loop /snap/canonical-livepatch/49
 loop4    7:4    0  89.5M  1 loop /snap/core/6130
 loop5    7:5    0  88.2M  1 loop /snap/core/5897
 sda      8:0    0   477G  0 disk 
 ├─sda1   8:1    0   512M  0 part /boot/efi
 └─sda2   8:2    0 476.4G  0 part /

این دستور از نظر من خروجی ساده و قابل فهم تری نسبت به سایر دستورات دارد. همچنین سایز کل پارتیشن و Mount Point آن ها ، و همچنین موقعیت فیزیکی پارتیشن ها روی هارد دیسک را نمایش می دهد. همچنین این دستور زمانی میتواند مفید واقع شود که فلش مموری به سیستم وصل کرده اید و با اجرای این دستور میتوانید بدانید که کجا Mount شده است.

دستور cfdisk

ابزار گرافیکی cfdisk یکی از ابزار های خوب برای مدیریت دیسک ها و پارتیشن هاست و کاملا ظاهری Visual دارد. ظاهر این ابزار را در تصویر زیر مشاهده می کنید.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می کنید لیست پارتیشن ها و دیسک ها را نمایش می دهد. از معایب این ابزار این است که میزان فضای مصرفی و در دسترس را برای پارتیشن ها نمایش نمی دهد.

دستور parted

این ابزار نیز مشابه ابزار قبلی است و برای مدیریت دیسک ها و پارتیشن ها استفاده می شود. همچنین لیست تمام پارتیشن ها را برای مدیریت کردن نمایش می دهد. همچنین این ابزار برند و مدل هارد دیسک و نوع Connector هارد دیسک (SATA ، SCSI ، IDE و …) را نشان می دهد و کل فضای هارد دیسک را نیز نمایش می دهد. خروجی این دستور به شکل زیر است :

user@system:~$ sudo parted -l
Model: ATA LITEON CV1-8B512 (scsi)
Disk /dev/sda: 512GB
Sector size (logical/physical): 512B/512B
Partition Table: gpt
Disk Flags: 
Number Start  End   Size  File system Name                 Flags
 ۱     ۱۰۴۹kB 538MB 537MB fat32       EFI System Partition boot, esp

دستور sfdisk

این دستور خیلی شبیه به دستور fdisk است اما sfdisk به شما Physical Volume ها و همچنین Logical Volume ها و خلاصه ای از پارتیشن های Physical Volume ها را همراه با Sector آغازی و پایانی پارتیشن ، تعداد Sector ها و نوع پارتیشن نیز همانند ابزار fdisk نشان می دهد. احتمالا حرف s در ابتدای دستور sfdisk مخفف super است. خروجی دستور sfdisk شبیه زیر است :

user@system:~$ sudo sfdisk -l
Disk /dev/loop0: 88.2 MiB, 92483584 bytes, 180632 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/loop1: 4.7 MiB, 4919296 bytes, 9608 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/loop2: 4.9 MiB, 5148672 bytes, 10056 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/loop3: 89.5 MiB, 93818880 bytes, 183240 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/loop4: 7.5 MiB, 7811072 bytes, 15256 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/loop5: 89.5 MiB, 93835264 bytes, 183272 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes


Disk /dev/sda: 477 GiB, 512110190592 bytes, 1000215216 sectors
Units: sectors of 1 * 512 = 512 bytes
Sector size (logical/physical): 512 bytes / 512 bytes
I/O size (minimum/optimal): 512 bytes / 512 bytes
Disklabel type: gpt
Disk identifier: 129F4EE6-2A54-4639-BFCA-2CC09DFC8566


Device       Start        End   Sectors   Size Type
/dev/sda1     2048    1050623   1048576   512M EFI System
/dev/sda2  1050624 1000214527 999163904 476.4G Linux filesystem

همه این دستوراتی که در این مطلب معرفی کردیم برای لیست کردن و مدیریت دیسک ها و پارتیشن ها و نیز دستکاری کردن پارتیشن ها در سیستم عامل لینوکس مورد استفاده قرار میگیرند و بسیار کاربردی هستند