جاوا اسکریپت (JavaScript) چیست؟

توسعه جاوا اسکریپت در سال ۱۹۹۵ به دست گروه Netscape که مرورگر اینترنت Netscape را ساختند آغاز شد. این گروه به این فکر افتادند که خلق یک زبان برنامه نویسی برای بهبود تجربه کاربری از صفحه وب میتواند برای کاربران بسیار بهتر باشد. بنابراین آنها پیش “برندان آیک” (Brendan Eich)، فردی که کمپانی موزیلا و مرورگر اینترنت فایرفاکس را توسعه داد رفتند. از آنجایی که زبان جاوا در همان زمان هم بود و یک زبان جدید و محبوب برای برنامه نویسی وب محسوب میشد، آن ها خواستند که این زبان را شبیه به جاوا توسعه دهند.

نتیجه کار، زبان جاوا اسکریپت شد که دارای قابلیت های زبان برنامه نویسی “Scheme”، جهت گیری شیء زبان برنامه نویسی “Small Talk”، و نحوه نگارش و قرار گیری کلمات (Syntax) زبان برنامه نویسی Javaبود. نامی که برای اولین نسخه از این زبان برنامه نویسی در نظر گرفته شد “Mocha” بود. این نام به “LiveScript” در ماه سپتامبر همان سال، یعنی ۱۹۹۵ تغییر یافت و نهایتا در ماه دسامبر ۱۹۹۵ میلادی نام “جاوا اسکریپت” برای این زبان برنامه نویسی در نظر گرفته شد.

در سال ۱۹۹۶ زبان برنامه نویسی جاوا اسکریپت به سازمان “ECMA International” ارسال شد تا مشخصات استاندارد آن ثبت شوند. در ماه ژوئن سال ۱۹۹۷، اولین مشخصات رسمی این زبان برنامه نویسی با نام “ECMA-262” عرضه شدند. آخرین نسخه این زبان برنامه نویسی “ECMAScript 2017” نام دارد که در سال ۲۰۱۷ عرضه شد.

جاوا اسکریپت یک مترجم و رمز گشای زبان برنامه نویسی تکامل یافته است که در مرورگر اینترنت شما جاسازی شده است. هر کاری را که با زبان برنامه نویسی معمولی همانند Java بتوان انجام داد، با JavaScript نیز میتوان انجام داد. از بین این کار ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. اعلام متغیر ها.

۲. ذخیره و بازیابی مقادیر.

۳. تعریف و فراخوانی توابع.

۴. هر فرد میتواند یک کلاس اختصاصی برای خودش در این زبان تعریف کند.

۵. بارگذاری و استفاده از ماژول های خارجی.

۶. نوشتن کد های رسیدگی کننده به کار ها برای رسیدگی به کار ها و کاربر.

۷. و خیلی کار های بیشتری.

یک صفحه وب را بارگذاری میکند، HTML را تجزیه میکند و چیزی به نام “Document Object Model” را از محتویات صفحه وب میسازد. Document Object Model یک نمای زنده از صفحه وب را به کد جاوا اسکریپت شما ارائه میدهد. با این کار جاوا اسکریپت میتواند Document Object Model را ویرایش کند و سریعا به کاربرانی که از آن صفحه وب بازدید میکنند نمایش دهد. همچنین میتوانید با استفاده از جاوا اسکریپت کد های بنویسید تا زمانی که کاربر در سایت شما کار هایی نظیر حرکت موس، کلیک و… انجام داد اتفاقاتی بیافتد.

از آنجایی که JavaScript یک زبان برنامه نویسی قدرتمند است، امکان توسعه بد افزار و ویروس نیز با استفاده از این زبان وجود دارد و افرادی میتوانند با استفاده از جاوا اسکریپت کاربرانی  که از سایت هایشان بازدید میکنند را هدف قرار دهند. با این کار میتوانند رمز هایی را که در مرورگر اینترنتتان وارد کردید را به سرقت ببرند.

زمانی که مرورگر وب یک صفحه وب را بار گذاری میکند، تجزیه کننده HTML و یا همان “HTML Parser” شروع به تجزیه HTML کرده و سپس Document Object Model را میسازد. زمانی که تجزیه کننده HTML با یک CSS و یا JavaScript مواجه شود، این ها را به تجزیه کننده CSS و یا همان “CSS Parser” و موتور جاوا اسکریپت (JavaScript Engine) ارسال میکند.

موتور جاوا اسکریپت فایل ها و کد های مربوط به جاوا اسکریپت را بار گذاری میکند اما سریعا کد ها را اجرا نمیکند. زمانی موتور جاوا اسکریپت کد ها را اجرا میکند که عمل تجزیه HTML و CSS به پایان برسند. زمانی که این دو تجزیه شوند کد های جاوا اسکریپت نیز اجرا میشوند و اجزای صفحه وب که با استفاده از این زبان برنامه نویسی ساخته شده اند بارگذاری میشوند. نتایج این کار ها در Document Object Parser نمایان خواهد شد و در مرورگر وب نمایش داده خواهد شد.